MATURA 2012 w LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM w ZWOLENIU (treść artykułu opublikowanego w Głosie Ziemi Zwoleńskiej)

 

Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Zwoleniu jest   jedną z sześciu szkół powiatu zwoleńskiego przygotowujących uczniów do egzaminu  maturalnego. W bieżącym roku szkolnym (w sesji wiosennej) do matury przystąpiło 208 absolwentów tych placówek. Abiturienci z  naszego liceum stanowili zdecydowaną większość. Ich liczba wynosiła 128.

 

Każdy uczeń, aby otrzymać świadectwo dojrzałości, musiał zdać 3  egzaminy pisemne (wszystkie na poziomie podstawowym) oraz 2 ustne. Dla osób pragnących kontynuować naukę na atrakcyjnych kierunkach w formach stacjonarnych (na studiach dziennych) niezbędne jest zdanie przedmiotów dodatkowych, często na poziomie rozszerzonym. Ponieważ jedynie egzaminy pisemne oceniane są w całości przez egzaminatorów zewnętrznych, ich wyniki wykorzystujemy do porównywania oraz oceny efektów kształcenia.

Z 384 obowiązkowych egzaminów pisemnych, zdawanych przez absolwentów naszej szkoły (128 zdających x 3 obowiązkowe egzaminy), tylko 5 zakończyło się niepowodzeniem (zabrakło dosłownie 1-2 punktów do sukcesu). W każdym przypadku absolwenci mają szansę  zdać egzamin w terminie poprawkowym –  21 sierpnia br. i  skorzystać z szansy dostania się na studia we wrześniowej rekrutacji uzupełniającej.

 Dla porównania, 80 abiturientów  pozostałych placówek nie zaliczyło 51 egzaminów (z 240 zdawanych).

Uwzględniając  zdawalność  matur  w skali kraju, porównanie również wypada na naszą korzyść:  96% w stosunku do 80% w kraju, a w liceach ogólnokształcących (w których zdawalność jest zdecydowanie wyższa niż w innych typach szkół) – 90%. Z przytoczonych danych wynika, że na 100 absolwentów:

·         naszej szkoły nie zdaje -  4,

·         w skali kraju (we wszystkich typach szkół łącznie) – 20,

·          w liceach ogólnokształcących (średnia krajowa ) – 10.

 

Lepsze wyniki uzyskaliśmy nie tylko w zdawalności, ale również w średniej uzyskanych punktów procentowych z obowiązkowych przedmiotów nauczania. Szczegółowe wyniki ilustruje tabela nr 1.

 

Tabela 1. Zestawienie średnich wyników  uzyskanych w części pisemnej z obowiązkowych przedmiotów maturalnych w Liceum Ogólnokształcącym w Zwoleniu

oraz w szkołach kończących się maturą w kraju

 

Lp.

 

Nazwa przedmiotu:

 

Liczba zdających

 

Średni wynik w punktach procentowych w:

Różnica:

średnich wyników w LO w Zwoleniu  i średnich wyników w kraju

 

Uwagi:

LO w Zwoleniu

kraju

1.

Język polski

128

63,2

54

9,2

Z każdego przedmiotu wyniki uzyskane przez absolwentów LO w Zwoleniu są wyższe od średniej krajowej o ok. 9-10 punktów procentowych.

2.

Matematyka

128

68,3

58

10,3

3.

Język angielski

116

79,0

69

10,0

4.

Język rosyjski

10

68,0

60

8,0

5.

Język niemiecki

2

74,0

65

9,0

 

Bardziej skomplikowane jest porównywanie wyników egzaminów dodatkowych. Na wyniki wpływa więcej czynników, niż w przypadku egzaminów obowiązkowych.  Są to, m.in.

1.       Wiedza i umiejętności uczniów wyniesione ze szkoły na niższych etapach kształcenia;

2.      Odsetek uczniów klasy wybierających dany przedmiot (im więcej uczniów danej klasy wybiera określony przedmiot, tym trudniej o dobry wynik, gdyż teoretycznie liczniejsza grupa uczniów słabych zdaje  egzamin, zaniżając średnią grupy/klasy);

3.      Stosunek liczby uczniów zdających egzamin na poziomie rozszerzonym (znacznie trudniejszym) do liczby uczniów zdających maturę na poziomie podstawowym (im więcej uczniów wybiera poziom rozszerzony tym słabszy wynik /niższa średnia, gdyż wtedy również bardzo słabi uczniowie zdają egzamin w wersji trudniejszej, co ma bardzo duży wpływ na obniżenie wyników całej grupy);

4.      Liczba przedmiotów dodatkowych wybieranych przez uczniów (im więcej przedmiotów dodatkowych zdają uczniowie tym trudniej solidnie przygotować ich do egzaminu);

5.      Konsekwencja (wierność) wyboru przedmiotów kierunkowych; zdawanie innych przedmiotów niż realizowanych na poziomie rozszerzonym zaniża wynik;

6.      Jednomyślność klasy w wyborze przedmiotów maturalnych (wybór wielu różnych przedmiotów utrudnia efektywną pracę nauczycielom);

7.      Decyzje wyższych uczelni dotyczące procedury rekrutacji, m.in.:

o   liczby i rodzaju przedmiotów,

o   poziomu egzaminu maturalnego z wybranych przedmiotów zdawanych na egzaminie maturalnym;

8.      Przydział przez samorząd powiatowy godzin na dodatkowe zajęcia; realizacja programów rozwijających zainteresowania uczniów lub/oraz wyrównujących szanse edukacyjne młodzieży;

9.      Zaangażowanie rodziców w proces kształcenia dzieci:

o   stosunek do edukacji,

o   wspieranie rozwoju dziecka,

o   system wartości wpajany dzieciom,

o   poziom intelektualny rodziców;

10.  Kompetencje nauczycieli uczących dana grupę, m.in.:

o   wiedza merytoryczna nauczycieli,

o   umiejętności dydaktyczne,

o   motywowanie uczniów do nauki,

o   oferta zajęć dodatkowych prowadzonych nieodpłatnie przez nauczycieli;

11.  Zachęcanie uczniów do dokonywania ambitnych wyborów (zdawania kilku przedmiotów na poziomie rozszerzonym)- wprawdzie jest to niekorzystne dla statystyk szkoły, ale bardzo korzystne dla ucznia;

12.  Kompetencje, zaangażowanie, polityka kadrowa oraz wymagania stawiane przez kadrę kierowniczą  szkoły;

13.  Klimat,  tradycje i kultura organizacyjna szkoły.

 

 

Część z ww. czynników wpływa na wyniki zarówno w części obowiązkowej, jak i nadobowiązkowej, a część ma charakter różnicujący tylko w przypadku przedmiotów dodatkowych (dotyczy to przede wszystkim czynników wymienionych w punktach 2- 7). Wyniki uzyskane z przedmiotów kierunkowych mają decydujący wpływ na rekrutację na uczelnie wyższe. Atrakcyjne kierunki studiów są  - mimo niżu demograficznego - nadal bardzo oblegane  i charakteryzuje je ostra konkurencja. Stąd ważny jest dokonanie odpowiednio wcześnie wyboru przedmiotów dodatkowych i konsekwencja w realizacji wytyczonego celu.

 

Tabela 2. Średnia liczba punktów, uzyskana przez uczniów danej  klasy w trakcie rekrutacji do klasy I LO w Zwoleniu

 

 

Lp.

 

 

Klasa:

 

Przedmioty realizowane na poziomie rozszerzonym

Średnia liczba punktów uzyskana przez klasę w procesie rekrutacji do klasy I LO (suma punktów za egzamin gimnazjalny oraz osiągnięcia na świadectwie

1.

3c  (medyczno - przyrodnicza)

biologia, chemia

134,05

2.

3a ( politechniczno – ekonomiczna)

matematyka, geografia, fizyka/informatyka

127,24

3.

3d  (humanistyczno-językowa)

język polski, język angielski, historia

117,38

4.

3e  (administracyjno-prawna)

język polski, wiedza o społeczeństwie, historia

109,52

5.

3b  (turystyczno – językowa)

geografia, język niemiecki

  97,48

 

Jak wynika z powyższej tabeli najlepsze wyniki w gimnazjum uzyskała klasa 3c, a najniższe klasa 3b. Przełożyło się to na ambicje maturalne. Prawie 100% uczniów klasy biologiczno-chemicznej zdawało 2 lub więcej przedmiotów dodatkowych, deklasując w tym zakresie pozostałe klasy. Natomiast klasa o najsłabszych wynikach na koniec gimnazjum - w zdecydowanej większości (ponad 70%) - nie zdawała przedmiotów dodatkowych, ograniczając się jedynie do obowiązkowych (tabela nr 2).

 

Tabela 3.  Zestawienie wybieralności przedmiotów dodatkowych w poszczególnych klasach

Lp.

Liczba zdawanych przedmiotów dodatkowych

Klasa:

Razem liczba zdających:

 

% zdających

3a

3b

3c

3d

3e

1.

0

3

15

1

1

2

 22

17,19

2.

1

10

3

-

10

15

 38

29,69

3.

2

22

2

19

4

6

 53

41,41

4.

3

2

1

1

8

1

 13

10,16

5.

4

-

-

-

2

-

   2

  1,56

6.

2 i więcej ...

liczba

24

3

20

14

7

68

 

53,13  (2 przedm.)

7.

%

64,9

14,3

95,2

58,0

29,2

53,1

Tabela 4. Wybieralność przedmiotów na egzaminie maturalnym realizowanych w zakresie rozszerzonym –  rok szkolny 2011/2012

     (trafność wyboru profilu)

Lp.

 

Lp.

Nazwa przedmiotu realizowanego w zakresie rozszerzonym

Liczba uczniów realizujących dany

 przedmiot w zakresie rozszerzonym

 

Uczniowie zdający na egzaminie maturalnym dany przedmiot,

 jako przedmiot dodatkowy 

%  zdających przedmiot na poziomie rozszerzonym w stosunku do ogółu wybierających dany  przedmiot

 

 

Dotyczy uczniów

klasy:

ogółem:

poziom rozszerzony

liczba uczniów

%

liczba uczniów

%

1.

Język polski

49

-

-

15

30,6

11,72

3d; 3e (humanistyczne)

2.

Język angielski

25

-

-

9

36,0

15,51

3d (humanistyczna)

3.

Język niemiecki

21

3

14,3

-

0,0

0,00

3b (turystyczna)

4.

Matematyka

37

-

-

27

73,0

21,0

3a (politechniczna)

5.

Historia

49

7

14,3

2

4,1

28,57

3d; 3e (humanistyczne)

6.

Wiedza o społ.

24

20

83,3

8

33,3

33,30

3e (humanistyczna)

7.

Geografia

58

20

34,5

13

22,4

58,33

3a;3b (politechniczna;turystyczna)

8.

Biologia

21

20

95,2

20

95,2

100,00

3c (przyrodnicza)

9.

Chemia

21

20

95,2

16

76,2

80,00

3c (przyrodnicza)

10.

Fizyka

29

12

41,4

4

13,8

26,67

3a (politechniczna)

11.

Informatyka

 8

2

25,0

2

25,0

100,00

3a (politechniczna)

Trafność wyboru przedmiotu realizowanego      Odsetek uczniów zdających egzamin na poziomie rozszerzonym

na  poziomie rozszerzonym na podstawie                    w stosunku do ogółu zdających dany przedmiot:

wybieralności na maturze (oba poziomy):

1.   Biologia -95,2%       ;                                    1.   Biologia – 100,00 ;                   X; X     -   najniższa wybieralność przedmiotu;

2.    Chemia – 76,2%     ;                                     2.   Informatyka – 100,00;             X; X; X -  najwyższa wybieralność przedmiotu

3.    Matematyka – 73,0% ;                                 3.   Chemia – 80,00 ;            

4.    Język angielski – 36,0% ;                              4.   Geografia – 58,33; 

5.    W o s – 33,3% ;                                              5.   W o s – 56,10;

6.    Język polski – 30,6% ;                                   6.   Historia – 28,57;

7.    Informatyka – 25,0% ;                                   7.   Fizyka -  26,67;

8.    Geografia – 22,4% ;                                       8.   Matematyka – 21,10;

9.    Fizyka – 13,8% ;                                            9.   Język angielski – 15,51 ;

10.        Historia -  4,1% ;                                       10. Język polski – 11,72;

11.        Język niemiecki -  0,0% .                           11. Język niemiecki, język rosyjski – 0,00.

 

          Wyniki uzyskane przez naszych absolwentów z przedmiotów dodatkowych również wyglądają bardzo optymistycznie na tle osiągnięć pozostałych maturzystów. Ilustruje to poniższa tabela.

Tabela 5. Porównanie wyników egzaminów maturalnych z wybranych przedmiotów dodatkowych w Liceum Ogólnokształcącym 

     im. Jana Kochanowskiego w Zwoleniu z wynikami w kraju.

Lp.

Przedmiot

Poziom egzaminu

Średni wynik  (%)  w:

Różnica wyników:

LO Zwoleń - kraj

Uwagi:

LO Zwoleń

kraj

1.

Język polski

rozszerzony

74

68

6

 

2.

Matematyka

rozszerzony

66

52

14

 

3.

Wiedza o społeczeństwie

podstawowy

45

43

2

Nasi absolwenci dwa raz częściej wybierali wos niż ich koledzy (masowość wyboru obniża wynik)

rozszerzony

41

41

0

4.

Geografia

podstawowy

64

49

15

 

rozszerzony

64

56

8

 

5.

Biologia

podstawowy

-

-

-

Wszyscy absolwenci zdawali biologię na poziomie rozszerzonym

rozszerzony

67

56

11

6.

Chemia

podstawowy

73

51

22

 

rozszerzony

62

52

10

 

7.

Historia

podstawowy

64

56

8

 

rozszerzony

77

56

21

 

8.

Fizyka i astronomia

podstawowy

40

37

3

 

rozszerzony

61

43

18

 

         

          O jakości pracy szkoły świadczy skuteczność nauczania zarówno w odniesieniu do uczniów, którzy zostali przyjęci z bardzo słabymi wynikami, jak i stwarzanie szans rozwoju tym najlepszym. Dla pierwszych wyzwaniem jest zdanie matury, a dla pozostałych -  dostanie się na atrakcyjne kierunki studiów. Wysoka, nie tylko w tym roku, zdawalność matur świadczy o dobrej pracy z  uczniami, którzy musieli nadrabiać zaległości w nauce z poprzednich lat, a wyniki rekrutacji na wyższe uczelnie - o sukcesie w pracy z najzdolniejszymi. Ponieważ „na wejściu” najlepsi byli uczniowie klasy biologiczno – chemicznej, na ich przykładzie najlepiej ocenić efekty pracy z uczniem zdolnym. Jednocześnie – jak wynika z poprzednich zestawień - prawie cała klasa (ponad 95%) zdawała biologię na maturze i w 100%  był to poziom rozszerzony (przy 59,5% -  w kraju). Nie można więc nam zarzucić, że uwzględniamy wyniki tylko najlepszych uczniów w klasie, zawyżając w ten sposób statystyki. Jest odwrotnie: u nas zdawali wszyscy, w kraju co drugi uczeń (sądzę, że ten lepiej przygotowany).

 

 

Tabela 6. Porównanie wyników z biologii uczniów LO w Zwoleniu z wynikami wszystkich zdających maturę w maju 2012 roku.

 

Lp.

 

Klasa wyników

Wynik

na świadectwie dojrzałości

Zdający, którzy uzyskali wynik w poszczególnych kategoriach (klasach) wyników:

 

Uwagi:

kraju

LO w Zwoleniu

1.

najwyższa

86% - 100% (1)

 4%

10%

wynik uczniów LO  2,5 x wyższy niż w kraju

2.

bardzo wysoka

79% -  85%

 7%

15%

 

3.

wysoka

73% -  78%

12%

15%

 

4.

powyżej średniej

63% -  72%

17%

30%

 

Ogółem odsetek uczniów osiągających wynik powyżej średniej:

 

40%

 

70%

 

(1)     – w latach 2009-2011 żaden absolwent woj. mazowieckiego nie uzyskał z testu maturalnego 100% możliwych do uzyskania punktów (taki wynik wpisano jedynie    olimpijczykom zwolnionym z egzaminu    

   maturalnego);za 2012 rok nie mamy jeszcze tak szczegółowych danych

               

Jak wynika z danych zamieszczonych w tabeli 1. i  5. biologia nie jest przedmiotem wyjątkowym, jeśli chodzi o uzyskane wyniki. Wystarczy uważnie prześledzić dane w tabelach dotyczące poszczególnych przedmiotów i sukcesów naszych absolwentów.

Z niepełnych jeszcze informacji o losach absolwentów wynika, że wszyscy uzyskali wyniki umożliwiające im studia w systemie dziennym na renomowanych uczelniach (Uniwersytet Medyczny w Warszawie,  Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Uniwersytet Jagielloński, UMCS; kierunki takie jak: medycyna, stomatologia, farmacja, analityka medyczna, techniki dentystyczne, dietetyka, pielęgniarstwo, biologia, biotechnologia).  Niektórzy zmienili zainteresowania i będą kontynuowali naukę na kierunkach nieprzyrodniczych, np. w  Szkole  Głównej  Służby Pożarniczej (1 osoba). Jedna osoba wybrała kosmetologię na prywatnej uczelni, gdyż tylko tam przygotowują praktycznie do wymarzonego przez nią zawodu. Losów 3 absolwentów nie znamy, ale wyniki przez nich uzyskane (w klasie średniej lub powyżej średniej) sugerują, że nie powinni mieć powodu do niepokoju, gdyż osoba z najniższym wynikiem z biologii i chemii podejmie studia uniwersyteckie na kierunku biologia (oczywiście w systemie stacjonarnym).

Analizując wyniki matury tej grupy absolwentów, warto dodać, że 25% zdających (czyli co czwarty) uzyskało wynik 80% lub więcej  (odpowiednio: 80%, 85%, 88%; 92%). Wszyscy oni dojeżdżali kilka, kilkanaście kilometrów i nie korzystali z innych form pomocy niż oferta zaproponowana przez szkołę. Podobnie zresztą jak pozostali uczniowie tej klasy.

Podsumowując warto zauważyć, że wszelkie statystyki bez głębszej analizy nie dają wiedzy o jakości pracy szkoły, często również o samych uczniach (arkusze maturalne nie są przecież najdoskonalszym narzędziem badania osiągnięć ucznia, nie wspominając o jego postawach, samodzielności czy kreatywności). Potrzebna jest pogłębiona diagnoza, a do jej wykonania niezbędne są bardzo dobre narzędzia, dużo czasu, bardzo wysokie kwalifikacje osób przeprowadzających analizę oraz uczciwe wyniki, co w społeczeństwie o tak wysokiej akceptacji  dla nieuczciwości nie jest takie oczywiste.

Jak ocenić efekty pracy szkoły (konkretnego nauczyciela) przyjmującej absolwentów gimnazjum, którzy w trakcie rekrutacji musieli uzyskać co najmniej 150 punktów, systematycznie korzystali z prywatnych korepetycji  (albo z  innej formy zajęć dodatkowych opłacanych przez rodziców lub samorząd terytorialny) – ze szkołą, która próg rekrutacji ustaliła na 70 punktów, a efekty pracy zależą wyłącznie od zaangażowania uczniów i konkretnego nauczyciela? Jak porównać średnie wyniki, gdy zdaje egzamin 10% uczniów realizujących dany przedmiot na poziomie rozszerzonym z wynikami uczniów, którzy w 80%, czy 100 % zdecydowali się zdawać ten przedmiot na maturze? Jak ocenić wpływ korepetycji na wyniki? Jak porównać wyniki nauczyciela pracującego w klasie, w której zdecydowana większość to uczniowie, którzy mieli problemy z nauką już na poziomie gimnazjum ze „szczęśliwcem”, który może pracować z wybitnymi jednostkami? Na ile rezygnacja przez uczelnie z wymogu zdawania przedmiotów humanistycznych (historia, język polski) na poziomie rozszerzonym wpłynęła na systematyczny spadek wybieralności tych przedmiotów dodatkowych na egzaminie maturalnym? Pytań jest o wiele więcej. Jedno jest pewne – sama statystyka zamiast udzielić sensownej odpowiedzi, może jeszcze bardziej zaciemnić obraz.  Ale to temat na zupełnie inne rozważania.

 

SKALA STANINOWA SZKÓŁ – WYNIKI LO w ZWOLENIU MATURA  2012

 

Klasa (stanin)

Nazwa klasy uzyskanych średnich wyników

% szkół w danej kasie

Nazwa przedmiotu w danej klasie

(poziom egzaminu)

Liczba szkół osiągających wynik w klasie:

wyższej  niż LO w Zwoleniu

tej samej

co LO w Zwoleniu

niższej

niż LO w Zwoleniu

1

najniższa

4

 

 

 

 

2

bardzo niska

7

 

 

 

 

3

niska

12

 

 

 

 

4

poniżej średniej

17

 

 

 

 

5

średnia

20

j. angielski pr.

206

106

214

6

powyżej średniej

17

fizyka pp.

j. polski pr.

historia pp.

j. rosyjski pp.

wiedza o społeczeństwie pp.

wiedza o społeczeństwie pr.

 91

 82

 82

124

123

88

 64

 62

 61

93

92

64

234

214

215

331

325

217

7

wysoka

12

matematyka pp.

j. angielski pp.

chemia pr.

geografia pr.

j. niemiecki pp.

106

101

 26

41

49

116

112

 29

43

55

739

718

185

275

353

8

bardzo wysoka

7

matematyka pr.

fizyka pr.

j. polski pp.

biologia pr.

chemia pp.

historia pr.

geografia pp.

16

 6

38

12

12

 7

22

30

16

67

21

22

17

39

385

206

852

276

269

217

468

9.

najwyższa

4

 

 

 

 

                                              

Z żadnego przedmiotu średni wynik uczniów naszej szkoły nie znalazł się poniżej średniej. Z powyższej tabelki wynika, że najwięcej przedmiotów mieści się w kategorii wyników bardzo wysokich. Niestety nie udało nam się znaleźć w najwyższej kategorii (w odniesieniu do średniej ogółu uczniów zdających dany przedmiot). Natomiast indywidualnie nasi uczniowie z niektórych przedmiotów znaleźli się w grupie maturzystów osiągających wyniki z najwyższej kategorii staninowej (elita absolwentów). Szczegółowe dane dotyczące indywidualnych wyników przedstawia poniższa tabelka:

 

Lp.

Przedmiot

Indywidualny wynik, który należało uzyskać z poszczególnych przedmiotów, aby znaleźć się w najwyższej klasie staninowej

Odsetek zdających w LO w Zwoleniu, którzy uzyskali wyniki w najwyższej klasie staninowej

PP(%)

PR(%)

PP(%)

PR(%)

1.

j. polski

81-100

91-100

2

7

2.

j. angielski

100

93-100

5

0

3.

j. niemiecki

98-100

96-100

0

nikt nie zdawał

4.

j. rosyjski

97-100

100

0

nikt nie zdawał

5.

historia

84-100

89-100

20

0

6.

wiedza o społ.

66-100

67-100

0

0

7.

biologia

69-100

86-100

nikt nie zdawał

10

8.

chemia

87-100

91-100

0

0

9.

fizyka

73-100

83-100

0

0

10.

geografia

75-100

83-100

10

7

11.

matematyka

97-100

91-100

4

15

12.

informatyka

71-100

99-100

nikt nie zdawał

0